Network Access Control (NAC) چیست ؟
کنترل دسترسی به شبکه (NAC)، که به آن کنترل پذیرش شبکه نیز گفته می‌شود، فرآیندی است برای محدود کردن دسترسی کاربران و دستگاه‌های غیرمجاز به یک شبکه سازمانی یا خصوصی.
NAC تضمین می‌کند که فقط کاربران احراز هویت‌شده و دستگاه‌هایی که مجاز هستند و با سیاست‌های امنیتی سازگارند، بتوانند وارد شبکه شوند. با افزایش تعداد نقاط انتهایی در یک سازمان—که معمولاً ناشی از سیاست‌های استفاده از دستگاه شخصی در محیط کار (BYOD) و گسترش استفاده از دستگاه‌های اینترنت اشیا (IoT) است—کنترل بیشتری مورد نیاز خواهد بود.
ویژگی‌های خودکار یک راه‌حل NAC مزیتی بزرگ به حساب می‌آیند، زیرا زمان و هزینه‌های مربوط به احراز هویت و تأیید کاربران و تطبیق دستگاه‌های آن‌ها با سیاست‌های امنیتی را کاهش می‌دهند.
علاوه بر این، مجرمان سایبری به‌خوبی از این افزایش استفاده از نقاط انتهایی آگاه هستند و به طراحی و اجرای کمپین‌های پیشرفته برای سوءاستفاده از هرگونه آسیب‌پذیری در شبکه‌های سازمانی ادامه می‌دهند. با افزایش تعداد نقاط انتهایی، سطح حمله گسترش می‌یابد، که به معنای فرصت‌های بیشتر برای نفوذ کلاهبرداران است. راه‌حل‌های NAC می‌توانند برای شناسایی هرگونه فعالیت غیرعادی یا مشکوک در شبکه تنظیم شوند و با اقدام فوری مانند ایزوله کردن دستگاه از شبکه برای جلوگیری از گسترش احتمالی حمله واکنش نشان دهند.
اگرچه IoT و BYOD راه‌حل‌های NAC را تغییر داده‌اند، NAC همچنان به‌عنوان یک موجودی دائمی از کاربران، دستگاه‌ها و سطح دسترسی آن‌ها عمل می‌کند. NAC به‌عنوان یک ابزار کشف فعال عمل می‌کند تا دستگاه‌هایی را که قبلاً ناشناخته بوده و ممکن است به کل یا بخشی از شبکه دسترسی یافته باشند، شناسایی کند و مدیران فناوری اطلاعات را ملزم به تنظیم سیاست‌های امنیتی کند.
علاوه بر این، سازمان‌ها می‌توانند نحوه احراز هویت کاربران را که قصد دسترسی به شبکه دارند، انتخاب کنند. مدیران فناوری اطلاعات می‌توانند احراز هویت چندعاملی (MFA) را انتخاب کنند، که یک لایه امنیتی اضافی به ترکیب نام کاربری و رمز عبور اضافه می‌کند.
محدود کردن دسترسی به شبکه همچنین به معنای کنترل برنامه‌ها و داده‌های داخل شبکه است، که معمولاً هدف مجرمان سایبری قرار می‌گیرند. هرچه کنترل‌های شبکه قوی‌تر باشند، نفوذ هرگونه حمله سایبری به شبکه دشوارتر خواهد بود.
مزایای کنترل دسترسی به شبکه (NAC)چیست ؟
کنترل دسترسی به شبکه مزایای متعددی را برای سازمان‌ها به همراه دارد:
- کنترل کاربران ورودی به شبکه سازمانی
- کنترل دسترسی به برنامه‌ها و منابعی که کاربران قصد استفاده از آن‌ها را دارند
- اجازه دسترسی به پیمانکاران، شرکا و مهمانان به شبکه در مواقع نیاز، اما با محدود کردن دسترسی آن‌ها
- دسته‌بندی کارکنان به گروه‌هایی بر اساس نقش شغلی آن‌ها و ایجاد سیاست‌های دسترسی مبتنی بر نقش
- محافظت در برابر حملات سایبری با استقرار سیستم‌ها و کنترل‌هایی که فعالیت‌های غیرعادی یا مشکوک را شناسایی می‌کنند
- خودکارسازی پاسخ به حوادث
- ایجاد گزارش‌ها و بینش‌هایی در مورد تلاش‌های انجام‌شده برای دسترسی در سراسر سازمان
موارد استفاده رایج برای کنترل دسترسی به شبکه چیست؟
استفاده از دستگاه شخصی در محیط کار (BYOD)
با افزایش سیاست‌های دورکاری، کارکنان به طور فزاینده‌ای به دستگاه‌های شخصی خود برای انجام وظایف کاری وابسته شده‌اند. سیاست استفاده از دستگاه شخصی (BYOD)، که به کارکنان اجازه می‌دهد از دستگاه‌های خود برای انجام کار استفاده کنند، بهره‌وری را افزایش داده و هزینه کلی را کاهش می‌دهد. کارکنان احتمالاً با دستگاه‌هایی که خودشان انتخاب کرده‌اند، نسبت به دستگاه‌هایی که شرکت در اختیارشان قرار می‌دهد، بهره‌وری بیشتری خواهند داشت. سیاست‌های NAC را می‌توان به BYOD گسترش داد تا اطمینان حاصل شود که هم دستگاه و هم مالک آن احراز هویت و مجوز ورود به شبکه را دریافت کرده‌اند.
دستگاه‌های اینترنت اشیا (IoT)
دوربین‌های امنیتی، کیوسک‌های ثبت ورود و سنسورهای ساختمانی تنها چند نمونه از دستگاه‌های اینترنت اشیا هستند. اگرچه دستگاه‌های IoT شبکه سازمان را گسترش می‌دهند، اما سطح حمله را نیز افزایش می‌دهند. علاوه بر این، دستگاه‌های IoT ممکن است برای مدت‌های طولانی بدون نظارت یا در حالت خواب باقی بمانند. NAC می‌تواند با اعمال اقدامات تعریف‌شده برای شناسایی مشخصات و اجرای سیاست‌های دسترسی برای دسته‌های مختلف دستگاه‌های IoT، ریسک نقاط انتهایی را کاهش دهد.
دسترسی به شبکه برای افراد غیرکارمند
NAC همچنین برای اعطای دسترسی موقت به افراد غیرکارمند، مانند پیمانکاران، مشاوران و شرکا مفید است. NAC می‌تواند دسترسی این کاربران را فراهم کند تا بدون نیاز به درگیر کردن تیم IT، به شبکه متصل شوند. البته، سیاست‌های مربوط به افراد غیرکارمند باید با سیاست‌های کارکنان عادی متفاوت باشد.
قابلیت‌های کنترل دسترسی به شبکه ( NAC ) چیست؟
مدیریت چرخه عمر سیاست‌ها
NAC سیاست‌ها را برای همه کاربران و دستگاه‌ها در سراسر سازمان اعمال می‌کند و این سیاست‌ها را با تغییر افراد، نقاط انتهایی و شرایط کسب‌وکار تطبیق می‌دهد.
شناسایی مشخصات و دیدپذیری
NAC کاربران و دستگاه‌ها را احراز هویت، مجاز و شناسایی مشخصات می‌کند. همچنین دسترسی کاربران و دستگاه‌های غیرمجاز را مسدود می‌نماید.
دسترسی شبکه برای مهمانان
NAC به سازمان اجازه می‌دهد تا کاربران و دستگاه‌های موقتی را از طریق یک پورتال سلف‌سرویس مدیریت و احراز هویت کند.
ارزیابی وضعیت امنیتی
این سیستم تطابق با سیاست‌های امنیتی را بر اساس کاربر، دستگاه، موقعیت مکانی، سیستم عامل و سایر معیارها ارزیابی و طبقه‌بندی می‌کند.
پاسخ به رخدادها
NAC با ایجاد و اجرای سیاست‌هایی که فعالیت‌های مشکوک را مسدود کرده و دستگاه‌ها را بدون نیاز به مداخله منابع IT ایزوله می‌کنند، تعداد تهدیدات سایبری را کاهش می‌دهد.
یکپارچگی دوطرفه
NAC می‌تواند از طریق رابط‌های برنامه‌نویسی باز یا RESTful با سایر محصولات امنیتی و راه‌حل‌های شبکه ادغام شود.
اهمیت کنترل دسترسی به شبکه چیست؟
بهبود امنیت
از آنجا که NAC نظارت بر تمام دستگاه‌های مورد استفاده در سازمان را فراهم می‌کند، امنیت را با احراز هویت کاربران و دستگاه‌ها در لحظه ورود به شبکه بهبود می‌بخشد. توانایی نظارت بر فعالیت‌های شبکه و اقدام فوری در برابر رفتارهای غیرمجاز یا غیرعادی به معنای کاهش تهدیدات بدافزار و سایر حملات سایبری است.
کاهش هزینه‌ها
ردیابی و محافظت خودکار از دستگاه‌ها در مقیاس بزرگ به کاهش هزینه‌های سازمان‌ها منجر می‌شود، زیرا به منابع IT کمتری نیاز است. علاوه بر این، مسدود کردن دسترسی غیرمجاز یا حمله مشکوک بدافزار از زیان‌های مالی احتمالی که ممکن است در صورت عدم جلوگیری از این فعالیت‌ها ایجاد شوند، جلوگیری می‌کند.
خودکارسازی
با افزایش تعداد و تنوع دستگاه‌هایی که سازمان‌ها استفاده می‌کنند، تأیید دستی کاربران و سیاست‌های امنیتی نقاط انتهایی آن‌ها هنگام تلاش برای ورود به شبکه غیرممکن می‌شود. ویژگی‌های خودکار NAC کارایی زیادی در فرآیند احراز هویت کاربران و دستگاه‌ها و مجاز کردن دسترسی ایجاد می‌کنند.
تجربه بهتر در استفاده از فناوری اطلاعات
با دسترسی بدون مشکل، تجربه کاربر هنگام اتصال به شبکه آسان و بدون مانع خواهد بود. وجود کنترل‌هایی که در پشت صحنه فعال هستند، به کاربران اطمینان می‌دهد که تجربه فناوری اطلاعات آن‌ها بدون نیاز به تلاش خاصی محافظت می‌شود.
سهولت در کنترل
ویژگی‌های دیدپذیری NAC عملاً به‌عنوان موجودی ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته از تمام نقاط انتهایی مجاز سازمان عمل می‌کند. این قابلیت نه تنها زمانی که IT باید تعیین کند کدام نقاط انتهایی یا کاربران به شبکه دسترسی داده شده‌اند مفید است، بلکه برای مدیریت چرخه عمر دستگاه‌ها، زمانی که باید حذف یا جایگزین شوند، نیز کمک‌کننده است.
انواع کنترل دسترسی به شبکه چیست؟
کنترل دسترسی پیش از ورود
کنترل دسترسی پیش از ورود در زمانی رخ می‌دهد که هنوز دسترسی اعطا نشده است. یک کاربر که تلاش می‌کند به شبکه وارد شود، درخواست دسترسی ارسال می‌کند. کنترل دسترسی پیش از ورود درخواست را بررسی می‌کند و در صورتی که دستگاه یا کاربر بتواند هویت خود را احراز کند، دسترسی را اعطا می‌نماید.
کنترل دسترسی پس از ورود
کنترل دسترسی پس از ورود، فرآیندی است که در آن به یک دستگاه یا کاربر احراز هویت‌شده که قصد ورود به ناحیه جدید یا متفاوتی از شبکه را دارد، مجوز داده می‌شود. برای دریافت مجوز، کاربر یا دستگاه باید دوباره هویت خود را تأیید کند.
چالش‌ها و محدودیت‌های NAC
کنترل دسترسی به شبکه (Network Access Control – NAC) علی‌رغم مزایا و قابلیت‌های گسترده‌ای که دارد، با چالش‌ها و محدودیت‌هایی مواجه است که می‌تواند بر فرآیند پیاده‌سازی و کارآمدی آن تأثیر بگذارد. در اینجا به بررسی برخی از چالش‌ها و محدودیت‌های اصلی NAC پرداخته‌ایم:
- هزینه‌های پیاده‌سازی و نگهداری
- هزینه اولیه: NAC اغلب نیاز به خرید سخت‌افزار و نرم‌افزار تخصصی، تنظیم زیرساخت‌ها و آموزش کارکنان دارد که می‌تواند برای سازمان‌های کوچک و متوسط چالش‌برانگیز باشد.
- هزینه‌های مداوم: مدیریت و به‌روزرسانی مداوم سیاست‌ها و سیستم‌های مرتبط با NAC نیازمند منابع مالی و انسانی است.
- پیچیدگی در تنظیمات و مدیریت
- تنوع دستگاه‌ها و کاربران: با توجه به افزایش تعداد دستگاه‌ها (مانند IoT، BYOD) و انواع کاربران (کارمندان، مهمانان، پیمانکاران)، ایجاد و مدیریت سیاست‌های NAC پیچیده‌تر می‌شود.
- ادغام با سیستم‌های موجود: برای عملکرد بهتر، NAC باید با سایر ابزارها مانند فایروال، سیستم‌های شناسایی نفوذ (IDS/IPS) و مدیریت اطلاعات امنیتی و رویدادها (SIEM) یکپارچه شود که ممکن است چالش‌های فنی ایجاد کند.
- مشکلات مرتبط با ناسازگاری دستگاه‌ها
- سازگاری محدود: برخی از دستگاه‌های قدیمی یا ناشناخته ممکن است با سیستم‌های NAC ناسازگار باشند، که باعث ایجاد اختلال در دسترسی یا کاهش امنیت می‌شود.
- نیاز به تنظیمات خاص: دستگاه‌هایی که از پروتکل‌های قدیمی یا غیراستاندارد استفاده می‌کنند ممکن است نیاز به تنظیمات خاص داشته باشند که زمان‌بر است.
- تأثیر بر تجربه کاربری
- فرآیند احراز هویت: فرآیند احراز هویت چندمرحله‌ای (مانند MFA) می‌تواند برای کاربران نهایی زمان‌بر یا آزاردهنده باشد.
- قطع موقت دسترسی: ممکن است خطاهای تنظیماتی باعث قطع دسترسی کاربران مجاز شود که تأثیر منفی بر بهره‌وری سازمان دارد.
- الزامات امنیتی پیچیده
- ایجاد و اعمال سیاست‌ها: تعریف سیاست‌های امنیتی موثر که تمام سناریوهای دسترسی را پوشش دهد دشوار است. سیاست‌های ناکارآمد یا ناقص ممکن است امنیت شبکه را به خطر بیندازند.
- مدیریت تهدیدات جدید: NAC باید به طور مداوم با تهدیدات و نقاط ضعف جدید سازگار شود که نیازمند نظارت دائمی و به‌روزرسانی سیستم است.
- کمبود منابع انسانی و تخصص فنی
- نیاز به کارشناسان ماهر: پیاده‌سازی و مدیریت NAC نیازمند تیم IT با تجربه و تخصص در امنیت شبکه است، که ممکن است در برخی سازمان‌ها در دسترس نباشد.
- بار کاری اضافی: حتی با وجود خودکارسازی بسیاری از فرآیندها، مدیریت و نظارت مداوم بر NAC می‌تواند بار کاری تیم IT را افزایش دهد.
- محدودیت در پاسخ‌دهی به تهدیدات پیچیده
- پاسخ به تهدیدات پیشرفته: NAC ممکن است در تشخیص تهدیدات پیچیده (مانند حملات هدفمند یا بدافزارهای پیشرفته) به تنهایی کافی نباشد و نیاز به ابزارهای امنیتی مکمل داشته باشد.
- واکنش کند در شرایط بحرانی: در مواردی، اقدامات خودکار NAC ممکن است به سرعت کافی برای جلوگیری از گسترش یک حمله پاسخ ندهد.
- ملاحظات حریم خصوصی
- نگرانی‌های کاربران: نظارت مداوم بر فعالیت دستگاه‌ها و کاربران ممکن است باعث نگرانی در مورد حریم خصوصی شود، به ویژه در محیط‌هایی که BYOD یا دسترسی مهمانان رایج است.
- تغییرات مداوم در محیط فناوری
- پیشرفت فناوری: با ظهور فناوری‌های جدید و افزایش پیچیدگی تهدیدات، NAC باید دائماً به‌روزرسانی شود تا کارآمد باقی بماند.
- مدیریت در محیط‌های ابری: ادغام NAC با شبکه‌های مبتنی بر ابر و مدل‌های هیبریدی ممکن است چالش‌های اضافی ایجاد کند.
- مقاومت سازمانی در برابر تغییر
- عدم پذیرش کارکنان: کاربران ممکن است به دلیل فرآیندهای جدید احراز هویت یا محدودیت‌های دسترسی، در برابر NAC مقاومت کنند.
- نیاز به تغییر فرهنگ سازمانی: موفقیت NAC نیازمند پذیرش فرهنگ امنیتی قوی‌تر در میان کارکنان و مدیریت است.
چگونه NAC را در سازمان خود پیاده‌سازی کنیم؟
پیاده‌سازی Network Access Control (NAC) در سازمان نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، انتخاب ابزار مناسب، و مدیریت صحیح مراحل مختلف است. در اینجا راهنمای گام‌به‌گام برای پیاده‌سازی NAC ارائه شده است:
- تحلیل نیازهای سازمان
الف) ارزیابی اهداف و چالش‌ها
- تعیین کنید NAC برای حل چه مشکلاتی استفاده خواهد شد (مانند ایمن‌سازی دستگاه‌های BYOD، مدیریت دسترسی IoT، یا جلوگیری از حملات سایبری).
- شناسایی چالش‌های اصلی امنیتی و عملیاتی سازمان.
ب) شناسایی کاربران و دستگاه‌ها
- شناسایی انواع کاربران (کارمندان، پیمانکاران، مهمانان) و دستگاه‌هایی که به شبکه دسترسی خواهند داشت.
- ارزیابی تعداد نقاط انتهایی (Endpoints) و تنوع آن‌ها، از جمله لپ‌تاپ‌ها، موبایل‌ها، و دستگاه‌های IoT.
- تعریف سیاست‌های دسترسی
الف) طراحی سیاست‌ها
- تعریف سیاست‌های امنیتی بر اساس نقش‌ها (Role-based Access Control).
- تعیین قوانین دسترسی بر اساس:
- هویت کاربر
- نوع دستگاه
- محل جغرافیایی
- زمان دسترسی
ب) تنظیم سطح دسترسی
- تعیین اینکه چه کاربران یا دستگاه‌هایی به چه منابعی می‌توانند دسترسی داشته باشند.
- تعریف محدودیت‌های خاص برای کاربران موقت، پیمانکاران، و دستگاه‌های ناشناخته.
- انتخاب راه‌حل مناسب NAC
الف) بررسی نیازهای فنی
- انتخاب ابزار NAC متناسب با اندازه، پیچیدگی و بودجه سازمان.
- بررسی قابلیت‌هایی مانند:
- احراز هویت چندمرحله‌ای (MFA)
- تشخیص رفتار غیرعادی
- ادغام با ابزارهای موجود (SIEM، فایروال، و غیره)
ب) انتخاب مدل پیاده‌سازی
- NAC مبتنی بر سخت‌افزار: مناسب برای سازمان‌های بزرگ با نیاز به کنترل مستقیم.
- NAC مبتنی بر نرم‌افزار یا ابری: مناسب برای سازمان‌های کوچک یا محیط‌های هیبریدی.
- آماده‌سازی زیرساخت شبکه
الف) به‌روزرسانی تجهیزات و نرم‌افزارها
- اطمینان حاصل کنید که سوئیچ‌ها، روترها و دیگر تجهیزات شبکه با NAC سازگار هستند.
- نصب و به‌روزرسانی نرم‌افزارهای مرتبط، از جمله سیستم‌های مدیریت امنیت.
ب) ادغام NAC با شبکه
- ادغام NAC با زیرساخت‌های امنیتی موجود مانند فایروال‌ها، سیستم‌های تشخیص نفوذ (IDS/IPS)، و سرویس‌های دایرکتوری (مانند Active Directory).
- آزمایش و پایلوت
الف) راه‌اندازی آزمایشی
- پیاده‌سازی NAC در یک بخش محدود از سازمان به‌عنوان پروژه پایلوت.
- بررسی اثربخشی سیاست‌ها، عملکرد سیستم، و شناسایی مشکلات احتمالی.
ب) ارزیابی نتایج
- اندازه‌گیری عملکرد NAC بر اساس معیارهایی مانند:
- سرعت احراز هویت
- کاهش دسترسی‌های غیرمجاز
- تجربه کاربری
- اجرای گسترده
الف) پیاده‌سازی در کل سازمان
- گسترش NAC به تمام کاربران و دستگاه‌ها در سازمان.
- اطمینان از هماهنگی سیاست‌ها در سراسر شبکه.
ب) آموزش کارکنان
- آموزش کاربران نهایی درباره سیاست‌ها و فرآیندهای جدید.
- آموزش تیم IT برای مدیریت و رفع مشکلات NAC.
- نظارت و بهینه‌سازی مداوم
الف) پایش عملکرد
- استفاده از ابزارهای مانیتورینگ برای نظارت بر رفتار کاربران و دستگاه‌ها.
- شناسایی نقاط ضعف و رفتارهای غیرعادی در شبکه.
ب) به‌روزرسانی سیاست‌ها
- بازبینی و به‌روزرسانی سیاست‌های دسترسی بر اساس تغییرات در نیازهای سازمان یا تهدیدات امنیتی.
- اضافه کردن سیاست‌های جدید در مواجهه با دستگاه‌ها یا کاربران جدید.
ج) تهیه گزارش‌های دوره‌ای
- تهیه گزارش‌های منظم درباره دسترسی‌ها، تهدیدات، و حوادث امنیتی.
- استفاده از این اطلاعات برای بهبود استراتژی‌های امنیتی.
- برنامه‌ریزی برای رشد آینده
- اطمینان از مقیاس‌پذیری سیستم NAC برای پشتیبانی از افزایش تعداد دستگاه‌ها و کاربران.
- ادغام NAC با فناوری‌های آینده مانند امنیت ابری (Cloud Security) و معماری‌های Zero Trust.
https://www.fortinet.com/resources/cyberglossary/what-is-network-access-control
