مدل OSI که مخفف Open Systems Interconnection (اتصال متقابل سامانه های باز) است، یک مدل مفهومی است که توسط سازمان بینالمللی استانداردسازی ایجاد شده است و سیستمهای ارتباطی متنوع را قادر میسازد با استفاده از پروتکلهای استاندارد ارتباط برقرار کنند. در زبان انگلیسی ساده، OSI استانداردی را برای سیستمهای رایانهای مختلف فراهم میآورد تا بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
مدل OSI یک چارچوب مفهمومی است که برای توصیف عملکردهای یک سیستم شبکه استفاده میشود. این مدل به منظور پشتیبانی از قابلیت همکاری بین محصولات و نرم افزارهای مختلف، توابع محاسبات را به مجموعهای از قوانین و الزامات توصیف میکند. در مدل مرجع OSI ارتباطات بین یک سیستم محاسباتی به هفت لایه مختلف تقسیم میشود که به صورت پشته چیده شدهاند.
مدل OSI زمانی ایجاد شد که محاسبات شبکه در مراحل ابتدایی قرار داشت، این مدل در سال ۱۹۸۴ توسط سازمان بین المللی استاندارد سازی (ISO) منتشر شد. گرچه بهطور مستقیم در سیستمهای خاص استفاده نمیشود، اما امروزه از مدل OSI به عنوان ابزاری برای توصیف معماری شبکه استفاده میشود. اما ذکر این نکته واجب است که امروزه مدل TCP/IP برای اجرای پروژههای اجرایی شبکه بهکار گرفته میشود.
لایه های مدل OSI چیست؟
هفت لایه مدل OSI که عبارتند از:
- لایه برنامه های کاربردی
- لایه نمایش
- لایه نشست
- لایه انتقال
- لایه شبکه
- لایه پیوند داده
- لایه فیزیکی
که می توان به صورت زیر از بالا به پایین تعریف کرد:
۷- لایه برنامه های کاربردی(The Application Layer)
این تنها لایه ای است که به طور مستقیم با داده های کاربر در تعامل است. برنامه های نرم افزاری مانند مرورگرهای وب برای برقرای ارتباط به لایه برنامه متکی هستند. اما باید بدانیم که برنامه های نرم افزاری سمت کلاینت، جزئی از لایه برنامه های کاربردی نیستند، بلکه این لایه وظیفه پروتکل ها و دستکاری داده ها را دارد که نرم افزار برای ارائه اطلاعات معنی دار به کاربر متکی است. پروتکل های لایه برنامه شامل HTTP و SMTP است.
۶- لایه نمایش(The Presentation Layer)
این لایه در درجه اول وظیفه بهینه سازی اطلاعات را دارد تا بتواند توسط لایه برنامه های کاربردی مورد استفاده قرار بگیرد. بعبارت دیگر، لایه ۶ اطلاعات را برای استفاده در برنامه ها در دسترس قرار میدهد. لایه نمایش وظیفه ترجمه، رمزگذاری و فشرده سازی داده ها را بر عهده دارد. دو وسیله برقراری ارتباط ممکن است از روش های مختلفی برای رمزگذاری استفاده کنند، بنابراین لایه ۶ وظیفه دارد داده های ورودی را به نحوی ترجمه کند که لایه برنامه های کاربردی دستگاه گیرنده بتواند آن را درک کند. اگر دستگاه ها از طریق اتصال رمزنگاری شده در حال برقراری ارتباظ هستند، لایه ۶ وظیفه اضافه کردن رمزنگاری در انتهای فرستنده و همچنین رمزگشایی در انتهای گیرنده را دارد تا بتواند داده های رمز نشده و قابل خواندن به لایه برنامه بدهد. و در آخر وظیفه فشرده سازی داده هایی را که از لایه برنامه دریافت میکند و به لایه ۵ ارسال می کند را دارد.
۵- لایه نشست (The Session Layer)
لایه نشست مکالمات بین برنامه ها و رایانه های مختلف را تنظیم، هماهنگ و خاتمه میدهد. خدمات این لایه شامل احراز هویت و اتصال مجدد پس از وقفه است. این لایه تعیین میکند چه مدت یک سیستم منتظر پاسخ برنامه دیگری خواهد بود.
۴- لایه انتقال (The Transport Layer)
لایه انتقال تحویل و بررسی خطا در بسته های داده را کنترل میکند. اندازه، ترتیب بندی و در نهایت انتقال داده ها بین سیستم ها وهاست ها را تنظیم میکند. یکی از متداول ترین نمونه های لایه حمل و نقل TCP یا پروتکل کنترل انتقال است.
۳- لایه شبکه (The Network Layer)
لایه شبکه وظیفه دریافت فریم ها از لایه پیوند داده را دارد و بر اساس آدرس های موجود در داخل فریم، آنها را به مقصد مورد نظر خود منتقل میکند. لایه شبکه با استفاده از آدرس های مانند IP مقصد را پیدا میکند. دراین لایه، روترها یک مولفه مهم هستند که برای انتقال اطلاعات کاملا به معنای واقعی کلمه در جایی که باید بین شبکه ها انجام شود، مورد استفاده قرار میگیرد.
۲- لایه پیوند داده (The Data Link Layer)
لایه پیوند داده بسیار شبیه لایه شبکه است، به جز لایه پیوند داده انتقال اطلاعات بین دو دستگاه در شبکه را تسهیل میکند. لایه پیوند داده، بسته ها را از لایه شبکه می گیرد و آنها را به قطعات کوچکتر بنام فریم میشکند. مانند لایه شبکه، لایه پیوند داده نیز وظیفه کنترل جریان و کنترل خطا را در ارتباطات درون شبکه ای برعهده دارد (لایه انتقال فقط کنترل جریان و کنترل خطا را برای ارتباطات درون شبکه ای انجام میدهد).
۱- لایه فیزیکی (The Physical Layer)
پایین ترین لایه مدل OSI مربوط به انتقال الکتریکی یا نوری بیت های داده غیر ساختاری خام از طریق شبکه از لایه فیزیکی دستگاه ارسال کننده به لایه فیزیکی دستگاه گیرنده است. این میتواند شامل مشخصاتی از قبیل ولتاژ، چیدمان بین، کابل کشی و فرکانس رادیویی باشد. درلایه فیزیکی، ممکن است منابع فیزیکی مانند هاب های شبکه، کابل کشی ها، آداپتورهای شبکه یا مودم پیدا شود.
مطلب مشابه